购买
下载掌阅APP,畅读海量书库
立即打开
畅读海量书库
扫码下载掌阅APP

二、入则孝 出则悌 èr rù zé xiào chū zé tì

父母呼,应勿缓,父母命,行勿懒。 fù mǔ hū yìng wù huǎn fù mǔ mìng xíng wù lǎn.

父母教,须敬听,父母责,须顺承。 fù mǔ jiào xū jìng tīng fù mǔ zé xū shùn chéng.

听到父母的呼唤,回应不能迟缓,父母指派给你的事情,要快做不能偷懒,父母的谆谆教诲要恭敬聆听,父母的批评责备,必须接受顺从。 tīng dào fù mǔ de hū huàn huí yìng bù néng chí huǎn fù mǔ zhǐ pài gěi nǐ de shì qing yào kuài zuò bù néng tōu lǎn fù mǔ de zhūn zhūn jiào huì yào gōng jìng líng tīng fù mǔ de pī píng zé bèi bì xū jiē shòu shùn cóng.

冬则温,夏则凊,晨则省,昏则定。 dōng zé wēn xià zé qìng chén zé xǐng hūn zé dìng.

出必告,反必面,居有常,业无变。 chū bì gào fǎn bì miàn jū yǒu cháng yè wú biàn.

冬则温:冬天用自己身体先为父母暖被子。

凊:凉。

省:请安,问候。

定:定省。这里指昏定,晚上服侍父母就寝。

反:通“返”,返回。

面:当面向父母禀报平安。

常:常规,不改变。

子女要孝敬父母,冬天为父母暖被,夏天为父母把床扇凉,早上要恭恭敬敬地请安,晚上要伺候父母睡下。出门要告诉父母一声,回来也要当面报平安,居住的地方要固定,工作也不要随意变动。 zǐ nǚ yāo xiào jìng fù mǔ dōng tiān wèi fù mǔ nuǎn bèi xià tiān wèi fù mǔ bǎ chuáng shān liáng zǎo shang yào gōng gōng jìng jìng de qǐng ān wǎn shàng yào cì hou fù mǔ shuì xià chū mén yào gào sù fù mǔ yī shēng huí lái yě yào dāng miàn bào píng ān jū zhù de dì fāng yào gù dìng gōng zuò yě bù yào suí yì biàn dòng.

事虽小,勿擅为,苟擅为,子道亏。 shì suī xiǎo wù shàn wéi gǒu shàn wéi zǐ dào kuī.

物虽小,勿私藏,苟私藏,亲心伤。 wù suī xiǎo wù sī cáng gǒu sī cáng qīn xīn shāng.

子道:子女应当做的。

亏:欠缺。

即便是小事情,也不可擅作主张,如果任性而为,有失做子女的本分。即便东西很小,也不能据为己有,如果私自藏匿,那么会让父母伤心。 jí biàn shì xiǎo shì qíng yě bù kě shàn zuò zhǔ zhāng rú guǒ rèn xìng ér wéi yǒu shī zuò zǐ nǚ de běn fèn jí biàn dōng xī hěn xiǎo yě bù néng jù wéi jǐ yǒu rú guǒ sī zì cáng nì nà me huì ràng fù mǔ shāng xīn .

亲所好,力为具,亲所恶,谨为去。 qīn suǒ hào lì wèi jù qīn suǒ wù jǐn wèi qù.

身有伤,贻亲忧,德有伤,贻亲羞。 shēn yǒu shāng yí qīn yōu dé yǒu shāng yí qīn xiū.

具:准备,置办。

去:除去。

贻:遗留,带给。

父母双亲所喜好的,要竭尽全力去置办,父母双亲所厌恶的,要谨慎恭敬地为父母除去。身体受到伤害,会让父母担忧,品德若有污点,也会使父母蒙羞。 fù mǔ shuāng qīn suǒ xǐ hào de yào jié jìn quán lì qù zhì bàn fù mǔ shuāng qīn suǒ yàn wù de yào jǐn shèn gōng jìng de wéi fù mǔ chú qù shēn tǐ shòu dào shāng hài huì ràng fù mǔ dān yōu pǐn dé ruò yǒu wū diǎn yě huì shǐ fù mǔ méng xiū.

亲爱我,孝何难,亲恶我,孝方贤。 qīn ài wǒ xiào hé nán qīn wù wǒ xiào fāng xián.

亲有过,谏使更,怡吾色,柔吾声。 qīn yǒu guò jiàn shǐ gēng yí wú sè róu wú shēng.

谏不入,悦复谏,号泣随,挞无怨。 jiàn bù rù yuè fù jiàn háo qì suí tà wú yuàn.

谏:直言劝谏。

怡:和悦。

柔:使温和。

号:大声哭号。

挞:鞭挞。

父母双亲非常爱我,孝敬他们并不难,父母双亲厌恶我,我还是要孝顺他们,这才是最可贵的。父母若有过错,要耐心劝说,让他们改正,规劝时要和颜悦色,说话要轻声细语。你的劝说父母听不进去,那就等父母高兴时再劝,悲号哭泣请求,被打也没有怨言。 fù mǔ shuāng qīn fēi cháng ài wǒ xiào jìng tā men bìng bù nán fù mǔ shuāng qīn yàn wù wǒ wǒ hái shì yāo xiào shùn tā men zhè cái shì zuì kě guì de fù mǔ ruò yǒu guò cuò yào nài xīn quàn shuō ràng tā men gǎi zhèng guī quàn shí yào hé yán yuè sè shuō huà yào qīng shēng xì yǔ nǐ de quàn shuō fù mǔ tīng bù jìn qù nà jiù děng fù mǔ gāo xìng shí zài quàn bēi háo kū qì qǐng qiú bèi dǎ yě méi yǒu yuàn yán.

亲有疾,药先尝,昼夜侍,不离床。 qīn yǒu jí yào xiān cháng zhòu yè shì bù lí chuáng.

丧三年,常悲咽,居处变,酒肉绝。 sāng sān nián cháng bēi yè jū chù biàn jiǔ ròu jué.

丧尽礼,祭尽诚,事死者,如事生。 sāng jìn lǐ jì jìn chéng shì sǐ zhě rú shì shēng.

丧三年:据《仪礼·丧服》记载,宗法封建社会规定子女为父母居丧的期限为三年。

居处变:就是居丧期间内,子女的日常生活都改变遵循孝道。

事:服侍。

父母双亲病了,煎药要自己先尝,昼夜服侍,寸步不离父母亲的床。父母死了,要守丧三年,有孝心的,提起父母会难过哭泣,改变生活起居,酒肉享乐不沾。办理丧事要尽到礼节,祭拜要真心诚意,对待死去的父母,要像生前活着的时候一样。 fù mǔ shuāng qīn bìng le jiān yào yào zì jǐ xiān cháng zhòu yè fú shi cùn bù bù lí fù mǔ qīn de chuáng fù mǔ sǐ le yào shǒu sāng sān nián yǒu xiào xīn de tí qǐ fù mǔ huì nán guò kū qì gǎi biàn shēng huó qǐ jū jiǔ ròu xiǎng lè bù zhān bàn lǐ sāng shì yào jǐn dào lǐ jié jì bài yào zhēn xīn chéng yì duì dài sǐ qù de fù mǔ yào xiàng shēng qián huó zhe de shí hou yī yàng.

兄道友,弟道恭,兄弟睦,孝在中。 xiōng dào yǒu dì dào gōng xiōng dì mù xiào zài zhōng.

财物轻,怨何生,言语忍,忿自泯。 cái wù qīng yuàn hé shēng yán yǔ rěn fèn zì mǐn.

道:应遵循的道德原则。

忿:怨恨。

兄长对弟弟要友善,弟弟对兄长要恭敬,兄弟间和睦相处,这也是一种孝道。把财物看得很轻,相互间的怨恨从哪里产生呢?说话相互忍让了,愤恨自然就消除了。 xiōng zhǎng duì dì di yào yǒu shàn dì di duì xiōng zhǎng yào gōng jìng xiōng dì jiān hé mù xiāng chǔ zhè yě shì yī zhǒng xiào dào bǎ cái wù kàn de hěn qīng xiāng hù jiān de yuàn hèn cóng nǎ lǐ chǎn shēng ne shuō huà xiāng hù rěn ràng le fèn hèn zì rán jiù xiāo chú le.

或饮食,或坐走,长者先,幼者后。 huò yǐn shí huò zuò zǒu zhǎng zhě xiān yòu zhě hòu.

长呼人,即代叫,人不在,己即到。 zhǎng hū rén jí dài jiào rén bù zài jǐ jí dào.

不管是饮水吃饭还是坐立行走,依照礼节长者先,幼者应在其后。长辈要是叫人,帮忙代为呼叫,人如果不在,自己立即赶到。 bù guǎn shì yǐn shuǐ chī fàn hái shi zuò lì xíng zǒu yī zhào lǐ jié zhǎng zhě xiān yòu zhě yīng zài qí hòu zhǎng bèi yào shi jiào rén bāng máng dài wéi hū jiào rén rú guǒ bù zài zì jǐ lì jí gǎn dào.

称尊长,勿呼名,对尊长,勿见能。 chēng zūn zhǎng wù hū míng duì zūn zhǎng wù xiàn néng.

路遇长,疾趋揖,长无言,退恭立。 lù yù zhǎng jí qū yī zhǎng wú yán tuì gōng lì.

骑下马,乘下车,过犹待,百步余。 qí xià mǎ chéng xià jū guò yóu dài bǎi bù yú.

见:通“现”,炫耀。

疾趋:快步向前。

过犹待:车已经过去了,也要恭立目送。

如果称呼尊长,不可以直呼其名,在尊长面前,也不要炫耀逞能。路上遇见长辈,应当快步向前行礼,长辈没有吩咐,退后恭敬站立。遇到长辈时,如果骑着马要立即下马,乘车的要下车,长辈过去后,应恭敬地目送百步开外。 rú guǒ chēng hū zūn zhǎng bù kě yǐ zhí hū qí míng zài zūn zhǎng miàn qián yě bù yào xuàn yào chěng néng lù shang yù jiàn zhǎng bèi yīng dāng kuài bù xiàng qián xíng lǐ zhǎng bèi méi yǒu fēn fù tuì hòu gōng jìng zhàn lì yù dào zhǎng bèi shí rú guǒ qí zhe mǎ yào lì jí xià mǎ chéng chē de yào xià chē zhǎng bèi guò qu hòu yīng gōng jìng de mù sòng bǎi bù kāi wài.

长者立,幼勿坐,长者坐,命乃坐。 zhǎng zhě lì yòu wù zuò zhǎng zhě zuò mìng nǎi zuò.

尊长前,声要低,低不闻,却非宜。 zūn zhǎng qián shēng yào dī dī bù wén què fēi yí.

进必趋,退必迟,问起对,视勿移。 jìn bì qū tuì bì chí wèn qǐ duì shì wù yí.

事诸父,如事父,事诸兄,如事兄。 shì zhū fù rú shì fù shì zhū xiōng rú shì xiōng.

趋:小步快走,表示恭敬。

诸父:伯父、叔父。

诸兄:同族兄长。

假如长辈站着,做小辈的就不能就坐,长辈坐定以后,招呼你坐下你才可以坐下。在长辈前说话时,声音要放低一些,但低得让人听不见,却是不合适的。长辈叫你见面,要快步上前,告退时要放慢步子,长辈问你话时,要站起来回答,不可左顾右盼,否则就是失礼节。对待自己的叔叔伯伯,应该像对待自己的父亲一样;对待兄长辈的亲友,也应像对待自己的兄长一样。 jiǎ rú zhǎng bèi zhàn zhe zuò xiǎo bèi de jiù bù néng jiù zuò zhǎng bèi zuò dìng yǐ hòu zhāo hu nǐ zuò xia nǐ cái kě yǐ zuò xia zài zhǎng bèi qián shuō huà shí shēng yīn yào fàng dī yī xiē dàn dī dé ràng rén tīng bu jiàn què shì bù hé shì de zhǎng bèi jiào nǐ jiàn miàn yào kuài bù shàng qián gào tuì shí yāo fàng màn bù zǐ zhǎng bèi wèn nǐ huà shí yào zhàn qǐ lai huí dá bù kě zuǒ gù yòu pàn fǒu zé jiù shì shī lǐ jiē duì dài zì jǐ de shū shu bó bo yīng gāi xiàng duì dài zì jǐ de fù qīn yī yàng duì dài xiōng zhǎng bèi de qīn yǒu yě yīng xiàng duì dài zì jǐ de xiōng zhǎng yī yàng. Dzvv8eyU2Lh1Gd9AJOJkq0WI4py0Huq6yNvZcs2aW1QCsk9/EviI5nscu/FXVRZl

点击中间区域
呼出菜单
上一章
目录
下一章
×