购买
下载掌阅APP,畅读海量书库
立即打开
畅读海量书库
扫码下载掌阅APP

经典译注 jīng diǎn yì zhù

天地玄黄,宇宙洪荒。日月盈昃,辰宿列张。 tiān dì xuán huáng yǔ zhòu hóng huāng rì yuè yíng zè chén xiù liè zhāng.

玄黄:天地的颜色。玄:高空的深青色。

洪荒:指混沌蒙昧的状态,特指远古时代。

盈:月光圆满。昃:太阳西斜。

辰宿:星辰,星宿。列张:排列分布。

天是青黑色的,地是黄色的,宇宙形成于混沌蒙昧的状态中。太阳东升西下,月亮圆缺轮替,漫天星辰排列自有序。 tiān shì qīng hēi sè de dì shì huáng sè de yǔ zhòu xíng chéng yú hùn dùn méng mèi de zhuàng tài zhōng tài yáng dōng shēng xī xià yuè liang yuán quē lún tì màn tiān xīng chén pái liè zì yǒu xù.

寒来暑往,秋收冬藏。闰余成岁,律吕调阳。 hán lái shǔ wǎng qiū shōu dōng cáng rùn yú chéng suì lǜ lǚ tiáo yáng.

云腾致雨,露结为霜。 yún téng zhì yǔ lù jié wéi shuāng.

闰余成岁:中国古代历法以月亮圆缺变化一次为一个月,十二个月为一年,但人们实际经历一年(地球绕太阳运行一圈所用的时间)和它之间存在差额,这个时间差额被称为“闰余”。

律吕:律管和吕管,中国古代用来校定音律的一种设备,相当于现代的定音器。相传黄帝时伶伦制乐,用律吕以调阴阳。

寒暑四季循环变换,秋天收割庄稼,冬天储藏粮食。积累数年的闰余并成一个月,放在闰年里;古人用六律六吕来调节时序和阴阳。 hán shǔ sì jì xún huán biàn huàn qiū tiān shōu gē zhuāng jia dōng tiān chǔ cáng liáng shi jī lěi shù nián de rùn yú bìng chéng yī gè yuè fàng zài rùn nián lǐ gǔ rén yòng liù lǜ liù lǚ lái tiáo jié shí xù hé yīn yáng.

云气上升遇冷就形成了雨,夜里露水遇冷就凝结成霜。 yún qì shàng shēng yù lěng jiù xíng chéng le yǔ yè lǐ lù shuǐ yù lěng jiù níng jié chéng shuāng.

金生丽水,玉出昆冈。剑号巨阙,珠称夜光。 jīn shēng lì shuǐ yù chū kūn gāng jiàn hào jù què zhū chēng yè guāng.

丽水:即丽江,又名金沙江,出产黄金。

昆冈:昆仑山。

巨阙:越王允常命欧冶子铸造了五把宝剑,第一为巨阙,其余依次名为纯钩、湛卢、胜邪、鱼肠,全都锋利无比,而以巨阙为最。

夜光:传说中夜间可以闪闪发光的宝珠。

黄金出产在金沙江畔,美玉出在昆仑山冈。锋利的宝剑叫“巨阙”,珍贵的明珠叫“夜光”。 huáng jīn chū chǎn zài jīn shā jiāng pàn měi yù chū zài kūn lún shān gāng fēng lì de bǎo jiàn jiào jù què zhēn guì de míng zhū jiào yè guāng.

果珍李柰,菜重芥姜。海咸河淡,鳞潜羽翔。 guǒ zhēn lǐ nài cài zhòng jiè jiāng hǎi xián hé dàn lín qián yǔ xiáng.

果珍:珍贵的水果。柰:沙果,俗称花红。

菜重:重要的蔬菜。芥:芥菜。芥姜:与“李柰”同为果蔬。

鳞:泛指鱼类。羽:泛指禽鸟。这里指物产富饶。

水果里最珍贵的是李子和沙果,蔬菜中最重要的是芥菜和生姜。海水是咸的,河水是淡的,鱼儿在水中潜游,鸟儿展翅在蓝天飞翔。 shuǐ guǒ lǐ zuì zhēn guì de shì lǐ zi hé shā guǒ shū cài zhōng zuì zhòng yào de shì jiè cài hé shēng jiāng hǎi shuǐ shì xián de hé shuǐ shì dàn de yú ér zài shuǐ zhōng qián yóu niǎo ér zhǎn chì zài lán tiān fēi xiáng.

龙师火帝,鸟官人皇。始制文字,乃服衣裳。 lóng shī huǒ dì niǎo guān rén huáng shǐ zhì wén zì nǎi fú yī cháng.

龙师:相传伏羲氏用龙给百官命名,因此叫他“龙师”。
火帝:神农氏用火给百官命名,因此叫他“火帝”。

鸟官:少昊氏用鸟给百官命名,叫他“鸟官”。
人皇:传说中的三皇之一。

制文字:相传黄帝的史官仓颉创造了汉字。

服衣裳:相传黄帝之妻嫘祖,发明养蚕治丝法,教民制作衣裳。

龙师、火帝、鸟官、人皇,这都是上古时代的帝皇官员。苍颉创制了文字,嫘祖教民制作了衣裳。 lóng shī huǒ dì niǎo guān rén huáng zhè dōu shì shàng gǔ shí dài de dì huáng guān yuán cāng jié chuàng zhì le wén zì léi zǔ jiào mín zhì zuò le yī shang.

推位让国,有虞陶唐。吊民伐罪,周发殷汤。 tuī wèi ràng guó yǒu yú táo táng diào mín fá zuì zhōu fā yīn tāng.

推位:推让出君位。

有虞:有虞氏,传说中的远古部落名,舜是它的首领,这里指舜,又称虞舜。陶唐:陶唐氏,传说中的远古部落名,尧是它的首领,这里指尧,又称唐尧。

吊:慰问。伐:讨伐。

周发:周武王姬发。殷汤:即殷商建立者成汤。

唐尧、虞舜英明无私,主动把君位禅让给功臣贤人。安抚百姓,讨伐暴君,是周武王姬发和商王成汤。 táng yáo yú shùn yīng míng wú sī zhǔ dòng bǎ jūn wèi shàn ràng gěi gōng chén xián rén ān fǔ bǎi xìng tǎo fá bào jūn shì zhōu wǔ wáng jī fā hé shāng wáng chéng tāng.

坐朝问道,垂拱平章。爱育黎首,臣伏戎羌。 zuò cháo wèn dào chuí gǒng pián zhāng ài yù lí shǒu chén fú róng qiāng.

遐迩一体,率宾归王。 xiá ěr yī tǐ shuài bīn guī wáng.

道:治国方法。

垂拱:垂衣拱手,不做什么。平章:辨别彰明。

育:养育教化。

黎首:黎民百姓。

羌:我国古代民族之一。

遐迩:远近。

一体:统一。

率宾:出自《诗经》:“普天之下,莫非王土;率土之滨,莫非王臣。”

贤明的君主坐在朝廷上向大臣们询问治国之道,垂衣拱手,无为而治,功绩彰著。他们爱抚、体恤老百姓,戎羌俯首归降。无论远近,四域八方,天下统一归王。 xián míng de jūn zhǔ zuò zài cháo tíng shàng xiàng dà chén men xún wèn zhì guó zhī dào chuí yī gǒng shǒu wú wéi ér zhì gōng jì zhāng zhù tā men ài fǔ tǐ xù lǎo bǎi xìng róng qiāng fǔ shǒu guī xiáng wú lùn yuǎn jìn sì yù bā fāng tiān xià tǒng yī guī wáng.

鸣凤在竹,白驹食场。化被草木,赖及万方。 míng fèng zài zhú bái jū shí cháng huà bèi cǎo mù lài jí wàn fāng.

驹:小马。

被:覆盖恩泽。

赖:惠,利。

凤凰在竹林中欢乐的鸣唱,小白马在草场上悠然地吃着草食。圣君贤王的仁德之治使草木都沾受了恩惠,恩泽遍及天下万方。 fèng huáng zài zhú lín zhōng huān lè de míng chàng xiǎo bái mǎ zài cǎo chǎng shàng yōu rán de chī zhe cǎo shí shèng jūn xián wáng de rén dé zhī zhì shǐ cǎo mù dōu zhān shòu le ēn huì ēn zé biàn jí tiān xià wàn fāng.

盖此身发,四大五常。恭惟鞠养,岂敢毁伤。 gài cǐ shēn fà sì dà wǔ cháng gōng wéi jū yǎng qǐ gǎn huǐ shāng.

身发:身体头发。

四大:指地、水、风、火四种元素。

五常:指儒家认为人应具备的五种品德,即仁、义、礼、智、信。

恭惟:恭惟也作恭维,对上的谦辞,一般用于文章开头。鞠养:抚养,养育。

人的身体发肤关系到天地伦常,一言一动都要符合“五常”。虔敬地想着父母养育之恩,哪里敢随便将身体损伤。 rén de shēn tǐ fà fū guān xì dào tiān dì lún cháng yī yán yī dòng dōu yào fú hé wǔ cháng qián jìng de xiǎng zhe fù mǔ yǎng yù zhī ēn nǎ lǐ gǎn suí biàn jiāng shēn tǐ sǔn shāng.

女慕贞洁,男效才良。知过必改,得能莫忘。 nǚ mù zhēn jié nán xiào cái liáng zhī guò bì gǎi dé néng mò wàng.

能:才能,技艺。

女子要仰慕那些持身严谨的贞妇洁女,男子要仿效德才兼备的人物。知道了过错一定要改正,不能荒废忘掉已有的技能。 nǚ zǐ yào yǎng mù nà xiē chí shēn yán jǐn de zhēn fù jié nǚ nán zǐ yào fǎng xiào dé cái jiān bèi de rén wù zhī dào le guò cuò yī dìng yào gǎi zhèng bù néng huāng fèi wàng diào yǐ yǒu de jì néng.

罔谈彼短,靡恃己长。信使可覆,器欲难量。 wǎng tán bǐ duǎn mí shì jǐ cháng xìn shǐ kě fù qì yù nán liáng.

墨悲丝染,诗赞羔羊。 mò bēi sī rǎn shī zàn gāo yáng.

罔:不可,不要。

靡:不。

恃:凭借。

信:诚信。

使:使其。覆:审查。

器:器量。

欲:要,希望达到。

量:计算。

墨:墨子。

丝染:指墨子见染丝者而作悲叹。

羔羊:《诗·召南·羔羊》以洁白的“羔羊之皮”来比喻君子品德高洁。

不要谈论别人的短处,也不要依仗自己有长处就不思进取。诚实的话要经得起考验,器量要大,让人难以度量。 bù yào tán lùn bié rén de duǎn chù yě bù yào yī zhàng zì jǐ yǒu cháng chù jiù bù sī jìn qǔ chéng shí de huà yào jīng de qǐ kǎo yàn qì liàng yào dà ràng rén nán yǐ dù liáng.

墨子悲叹白丝本质容易被染上了杂色,《诗经》赞颂君子品德像羔羊能始终保持洁白如一。 mò zǐ bēi tàn bái sī běn zhì róng yì bèi rǎn shàng le zá sè shī jīng zàn sòng jūn zǐ pǐn dé xiàng gāo yáng néng shǐ zhōng bǎo chí jié bái rú yī.

景行维贤,克念作圣。德建名立,形端表正。 jǐng xíng wéi xián kè niàn zuò shèng dé jiàn míng lì xíng duān biǎo zhèng.

景行:高尚的德行。

维:相连。

克:克制。

念:私欲。

作圣:则成为圣贤。作:乃,则。

端:端庄。

表正:外表庄重威严。

要仰慕圣贤的德行,要克制私欲,努力仿效圣人。树立了好的道德,声名定会四起,形体端直,外表自具威仪。 yào yǎng mù shèng xián de dé xíng yào kè zhì sī yù nǔ lì fǎng xiào shèng rén shù lì le hǎo de dào dé shēng míng dìng huì sì qǐ xíng tǐ duān zhí wài biǎo zì jù wēi yí.

空谷传声,虚堂习听。祸因恶积,福缘善庆。 kōng gǔ chuán shēng xū táng xí tīng huò yīn è jī fú yuán shàn qìng.

尺璧非宝,寸阴是竞。 chǐ bì fēi bǎo cùn yīn shì jìng.

虚:空荡无物。

堂:正屋,殿堂。

习听:重复听到,指有回声。

恶积:指罪恶积累过多。

缘:凭靠,因为。

庆:吉庆,福。

竞:竞逐。

空旷的山谷中回声传得很远,宽敞的厅堂里说话声非常清晰。灾祸是作恶多端的结果,福运是乐善好施的回报。 kōng kuàng de shān gǔ zhōng huí shēng chuán de hěn yuǎn kuān chǎng de tīng táng lǐ shuō huà shēng fēi cháng qīng xī zāi huò shì zuò è duō duān de jié guǒ fú yùn shì lè shàn hào shī de huí bào.

一尺长的璧玉不能算是真正的宝贝,而即使是一寸短的光阴也值得珍惜。 yī chǐ cháng de bì yù bù néng suàn shì zhēn zhèng de bǎo bèi ér jí shǐ shì yī cùn duǎn de guāng yīn yě zhí de zhēn xī.

资父事君,曰严与敬。孝当竭力,忠则尽命。 zī fù shì jūn yuē yán yǔ jìng xiào dāng jié lì zhōng zé jìn mìng.

资:供养。

事:服事,侍奉。

尽命:献出生命。

奉养父母,侍奉君主,要严肃而恭敬。孝顺父母应当竭尽全力,忠于君主要不惜献出生命。 fèng yǎng fù mǔ shì fèng jūn zhǔ yào yán sù ér gōng jìng xiào shùn fù mǔ yīng dāng jié jìn quán lì zhōng yú jūn zhǔ yào bù xī xiàn chū shēng mìng.

临深履薄,夙兴温凊。似兰斯馨,如松之盛。 lín shēn lǚ bó sù xīng wēn qìng sì lán sī xīn rú sōng zhī shèng.

夙:早。

温:指温被使暖。

凊:凉,指扇席使凉。

斯:这。馨:散步很远的香气。

要“如临深渊,如履薄冰”那样小心谨慎,要早起晚睡,侍候父母让他们感到冬暖夏凉。让自己的孝行像兰草那样的芳香,品德像松柏那样的茂盛久长。 yào rú lín shēn yuān rú lǚ bó bīng nà yàng xiǎo xīn jǐn shèn yào zǎo qǐ wǎn shuì shì hòu fù mǔ ràng tā men gǎn dào dōng nuǎn xià liáng ràng zì jǐ de xiào xíng xiàng lán cǎo nà yàng de fāng xiāng pǐn dé xiàng sōng bǎi nà yàng de mào shèng jiǔ cháng.

川流不息,渊澄取映。容止若思,言辞安定。 chuān liú bù xī yuān chéng qǔ yìng róng zhǐ ruò sī yán cí ān dìng.

澄:水清。

取映:可用来照。

容止:仪容举止。

若思:好像在思考。

河水日夜奔流不息,潭水若明镜清澄照人。仪容举止要沉静安详,言语措辞要稳重,显得从容沉静。 hé shuǐ rì yè bēn liú bù xī tán shuǐ ruò míng jìng qīng chéng zhào rén yí róng jǔ zhǐ yào chén jìng ān xiáng yán yǔ cuò cí yào wěn zhòng xiǎn de cóng róng chén jìng.

笃初诚美,慎终宜令。荣业所基,籍甚无竟。 dǔ chū chéng měi shèn zhōng yí lìng róng yè suǒ jī jí shèn wú jìng.

笃:忠实,诚信。

初:初始,开头。

诚:的确。

慎终:慎重对待,坚持完成。

宜令:就当赞美。令:美,善。

籍甚:盛大,多。

竟:穷尽,完。

无论修身、求学,真诚认真地开始确实很美好,始终如一的坚持,更让人称颂。这是一生荣誉的事业的基础,有此根基,发展前途就没有止境。 wú lùn xiū shēn qiú xué zhēn chéng rèn zhēn de kāi shǐ què shí hěn měi hǎo shǐ zhōng rú yī de jiān chí gèng ràng rén chēng sòng zhè shì yī shēng róng yù de shì yè de jī chǔ yǒu cǐ gēn jī fā zhǎn qián tú jiù méi yǒu zhǐ jìng.

学优登仕,摄职从政。存以甘棠,去而益咏。 xué yōu dēng shì shè zhí cóng zhèng cún yǐ gān táng qù ér yì yǒng.

学优:《论语》有“学而优则仕”之语。

摄:代理。

甘棠:一种树,即棠梨。这里指赞美官吏的话。

去:指召伯离开。

益:更加。咏:用诗歌赞颂。

书读好了就能做官,可以行使职权参加国政。周人怀念召伯的德政,召公活着时曾在甘棠树下理政,他过世后老百姓对他更加怀念歌颂。 shū dú hǎo le jiù néng zuò guān kě yǐ xíng shǐ zhí quán cān jiā guó zhèng zhōu rén huái niàn shào bó de dé zhèng shào gōng huó zhe shí céng zài gān táng shù xià lǐ zhèng tā guò shì hòu lǎo bǎi xìng duì tā gèng jiā huái niàn gē sòng.

乐殊贵贱,礼别尊卑。上和下睦,夫唱妇随。 yuè shū guì jiàn lǐ bié zūn bēi shàng hé xià mù fū chàng fù suí.

殊:不同。

音乐要根据人们身分的贵贱而有所不同,礼节要根据人们地位的高低而有所区别。上下要和睦相处,丈夫倡导的,妻子要附和跟从。 yīn yuè yào gēn jù rén men shēn fèn de guì jiàn ér yǒu suǒ bù tóng lǐ jié yào gēn jù rén men dì wèi de gāo dī ér yǒu suǒ qū bié shàng xià yào hé mù xiāng chǔ zhàng fu chàng dǎo de qī zǐ yào fù hè gēn cóng.

外受傅训,入奉母仪。诸姑伯叔,犹子比儿。 wài shòu fù xùn rù fèng mǔ yí zhū gū bó shū yóu zǐ bǐ ér.

傅:傅父,古代保育、辅导子女的师傅,多由老年男子担任。

奉:遵奉。母仪:为人母者的典范。

犹子:侄子。比:类同。

在外接受师傅的训诲,在家遵从父母的教导。对待姑姑、伯伯、叔叔等长辈,做侄子的一样要恭敬孝顺,就像他们的亲生儿辈。 zài wài jiē shòu shī fu de xùn huì zài jiā zūn cóng fù mǔ de jiào dǎo duì dài gū gu bó bo shū shu děng zhǎng bèi zuò zhí zi de yī yàng yào gōng jìng xiào shùn jiù xiàng tā men de qīn shēng ér bèi.

孔怀兄弟,同气连枝。交友投分,切磨箴规。 kǒng huái xiōng dì tóng qì lián zhī jiāo yǒu tóu fèn qiē mó zhēn guī.

孔怀:指非常思念。

同气:气息相通。

投分:意气相投。

箴:劝告,规诫。

兄弟之间要相互关心,因为同受父母血气,如同树枝相连。结交朋友要志趣相投,要能学习上切磋琢磨,品行上互相告勉。 xiōng dì zhī jiān yào xiāng hù guān xīn yīn wèi tóng shòu fù mǔ xuè qì rú tóng shù zhī xiāng lián jié jiāo péng yǒu yāo zhì qù xiāng tóu yào néng xué xí shàng qiē cuō zhuó mó pǐn xíng shàng hù xiāng gào miǎn.

仁慈隐恻,造次弗离。节义廉退,颠沛匪亏。 rén cí yǐn cè zào cì fú lí jié yì lián tuì diān pèi fěi kuī.

恻隐:怜悯、同情。

造次:匆忙,轻易。弗:不。离:丢弃。

退:谦让。

匪:不。亏:缺。

仁义、慈爱,对人的恻隐之心,在任何时候,任何地方都不能抛离。气节、正义、廉洁、谦让这些品德,在最穷困潦倒的时候也不可缺损。 rén yì cí ài duì rén de cè yǐn zhī xīn zài rèn hé shí hou rèn hé dì fāng dōu bù néng pāo lí qì jié zhèng yì lián jié qiān ràng zhè xiē pǐn dé zài zuì qióng kùn liáo dǎo de shí hou yě bù kě quē sǔn.

性静情逸,心动神疲。守真志满,逐物意移。 xìng jìng qíng yì xīn dòng shén pí shǒu zhēn zhì mǎn zhú wù yì yí.

坚持雅操,好爵自縻。 jiān chí yǎ cāo hǎo jué zì mí.

守真:保持自然本性。

意移:意志变化动摇。

操:品德操守。

好爵:高官厚禄。

縻:系住,束缚。

保持内心清静平定,就会安逸舒适,心为外物所动,精神就会疲惫困倦。保持自己天生的善性,愿望就可以得到满足,追求物欲享受,善性就会转移改变。 bǎo chí nèi xīn qīng jìng píng dìng jiù huì ān yì shū shì xīn wéi wài wù suǒ dòng jīng shén jiù huì pí bèi kùn juàn bǎo chí zì jǐ tiān shēng de shàn xìng yuàn wàng jiù kě yǐ dé dào mǎn zú zhuī qiú wù yù xiǎng shòu shàn xìng jiù huì zhuǎn yí gǎi biàn.

坚定地保持着高雅情操,不被爵禄所束缚。 jiān dìng dì bǎo chí zhe gāo yǎ qíng cāo bù bèi jué lù suǒ shù fù.

都邑华夏,东西二京。背邙面洛,浮渭据泾。 dū yì huá xià dōng xī èr jīng bēi máng miàn luò fú wèi jù jīng.

都邑:国都。

二京:汉代指东京洛阳,西京长安。

邙:即北邙山,在河南省。

浮渭:远望长安像浮在渭水上。

中国古代的都城华美壮观,有东京洛阳和西京长安。洛阳背靠邙山,面临洛水;长安北临渭水,泾水汇入其中。 zhōng guó gǔ dài de dū chéng huá měi zhuàng guān yǒu dōng jīng luò yáng hé xī jīng cháng ān luò yáng bèi kào máng shān miàn lín luò shuǐ cháng ān běi lín wèi shuǐ jīng shuǐ huì rù qí zhōng.

宫殿盘郁,楼观飞惊。图写禽兽,画彩仙灵。 gōng diàn pán yù lóu guàn fēi jīng tú xiě qín shòu huà cǎi xiān líng.

盘郁:曲折幽深。郁:繁多。

观:楼台。

惊:惊叹。

宫殿回环曲折,楼台宫阙凌空欲飞,令人惊叹。宫殿里画着飞禽走兽,还有彩绘的天仙神灵。 gōng diàn huí huán qū zhé lóu tái gōng què líng kōng yù fēi lìng rén jīng tàn gōng diàn lǐ huà zhe fēi qín zǒu shòu hái yǒu cǎi huì de tiān xiān shén líng.

丙舍傍启,甲帐对楹。肆筵设席,鼓瑟吹笙。 bǐng shè páng qǐ jiǎ zhàng duì yíng sì yán shè xí gǔ sè chuī shēng.

升阶纳陛,弁转疑星。 shēng jiē nà bì biàn zhuǎn yí xīng.

丙舍:宫中别室。

傍:通“旁”,旁边。启:打开。

甲帐:汉武帝时所造的帐幕。

鼓:弹奏。瑟:泛指弦乐器。

笙:泛指管乐器。

纳:进入。陛:宫殿的台阶。

弁:指官帽,上面缀有珠玉。转:移动。

正殿两边的配殿从侧面开启,豪华的帐幕对着高高的楹柱。宫殿里摆着丰盛地酒席,弹琴吹笙一片欢腾。 zhèng diàn liǎng biān de pèi diàn cóng cè miàn kāi qǐ háo huá de zhàng mù duì zhe gāo gāo de yíng zhù gōng diàn lǐ bǎi zhe fēng shèng de jiǔ xí tán qín chuī shēng yī piàn huān téng.

官员们上下台阶互相祝酒,珠帽转动,像满天的星斗。 guān yuán men shàng xià tái jiē hù xiāng zhù jiǔ zhū mào zhuàn dòng xiàng mǎn tiān de xīng dǒu.

右通广内,左达承明。既集坟典,亦聚群英。 yòu tōng guǎng nèi zuǒ dá chéng míng jì jí fén diǎn yì jù qún yīng.

杜稿钟隶,漆书壁经。 dù gǎo zhōng lì qī shū bì jīng.

广内:汉代内廷藏书殿府,泛指帝王书库。

承明:汉代未央宫中的殿名。

坟典:《三坟》、《五典》,泛指古代典籍。

杜稿:东汉杜度奉汉章帝诏所上的草书章奏手稿,后世称章草。

漆书:用漆书写的竹简。

壁经:西汉景帝时鲁恭王刘余在曲阜孔子旧宅壁中发现的古文经书,包括《尚书》、《论语》等。

右面通向用以藏书的广内殿,左面到达朝臣休息的承明殿。这里收藏了很多的典籍名著,也汇聚着文武群英。 yòu miàn tōng xiàng yòng yǐ cáng shū de guǎng nèi diàn zuǒ miàn dào dá cháo chén xiū xi de chéng míng diàn zhè lǐ shōu cáng le hěn duō de diǎn jí míng zhù yě huì jù zhe wén wǔ qún yīng.

典籍中有杜度草书的手稿和钟繇隶书的真迹,有从汲县魏安厘王冢中发掘出来的漆写《尚书》,以及汉代鲁恭王在曲阜孔庙墙壁内发现的《论语》古经。 diǎn jí zhōng yǒu dù dù cǎo shū de shǒu gǎo hé zhōng yáo lì shū de zhēn jì yǒu cóng jí xiàn wèi ān lí wáng zhǒng zhōng fā jué chū lái de qī xiě shàng shū yǐ jí hàn dài lǔ gōng wáng zài qū fù kǒng miào qiáng bì nèi fā xiàn de lún yǔ gǔ jīng.

府罗将相,路侠槐卿。户封八县,家给千兵。 fǔ luó jiàng xiàng lù jiā huái qīng hù fēng bā xiàn jiā jǐ qiān bīng.

府:官署通称,也指达官显贵的住宅。罗:分布排列。

侠:同“夹”。槐卿:指三公九卿。

封:封邑。

宫延内将相依次排成两列,宫廷外大夫公卿夹道站立。他们每家都有八县以上的封地,还有上千名的护卫亲兵。 gōng tíng nèi jiàng xiàng yī cì pái chéng liǎng liè gōng tíng wài dà fū gōng qīng jiá dào zhàn lì tā men měi jiā dōu yǒu bā xiàn yǐ shàng de fēng dì hái yǒu shàng qiān míng de hù wèi qīn bīng.

高冠陪辇,驱毂振缨。世禄侈富,车驾肥轻。 gāo guān péi niǎn qū gǔ zhèn yīng shì lù chǐ fù chē jià féi qīng.

策功茂实,勒碑刻铭。 cè gōng mào shí lè bēi kè míng.

驱毂:驱车。

缨:飘带。

茂:勉力。

实:事迹。

勒:刻。

铭:铭文。常刻在碑上赞颂功德。

戴着高大帽子的官员们陪着皇帝出游,驾着车马,帽带飘舞着,好不威风。他们的子孙世代领受俸禄,奢侈豪富,出门时轻车肥马,春风得意。 dài zhe gāo dà mào zi de guān yuán men péi zhe huáng dì chū yóu jià zhe chē mǎ mào dài piāo wǔ zhe hǎo bù wēi fēng tā men de zǐ sūn shì dài lǐng shòu fèng lù shē chǐ háo fù chū mén shí qīng chē féi mǎ chūn fēng dé yì.

朝廷还在简册上详尽记载他们的功勋,刻在碑石上流传后世。 cháo tíng hái zài jiǎn cè shàng xiáng jìn jì zǎi tā men de gōng xūn kè zài bēi shí shàng liú chuán hòu shì.

磻溪伊尹,佐时阿衡。奄宅曲阜,微旦孰营。 pán xī yī yǐn zuǒ shí ē héng yǎn zhái qū fù wēi dàn shú yíng.

磻溪:指姜太公吕尚。

佐:辅佐。

阿衡:商代官名。

奄:西周时古国名,在今山东曲阜。宅:开辟居住之地。

微:如果不是。旦:周公旦。

营:经营。

周武王磻溪遇吕尚,尊他为“太公望”;伊尹辅佐时政,商汤王封他为“阿衡”。周成王占领了古奄国曲阜的土地,要不是周公旦辅政谁还能经营? zhōu wǔ wáng pán xī yù lǚ shàng zūn tā wéi tài gōng wàng yī yǐn fǔ zuǒ shí zhèng shāng tāng wáng fēng tā wéi ā héng zhōu chéng wáng zhàn lǐng le gǔ yǎn guó qū fù de tǔ dì yào bù shì zhōu gōng dàn fǔ zhèng shuí huán néng jīng yíng.

桓公匡合,济弱扶倾。绮回汉惠,说感武丁。 huán gōng kuāng hé jì ruò fú qīng qǐ huí hàn huì yuè gǎn wǔ dīng.

俊乂密勿,多士寔宁。 jùn yì mì wù duō shì shí níng.

匡:匡正。合:主持会盟。

济:救助。

倾:危亡。

绮:指汉初隐士绮里季。

说:傅说。感:感应。

俊乂:贤德之人。

密勿:勤勉努力。

多士:英才贤士。

寔:是。宁:安定。

齐桓公匡正天下诸侯,都打着“帮助弱小”、“拯救危亡”的旗号。汉惠帝做太子时靠绮里季才幸免废黜,商君武丁感梦而得傅说贤相传说。 qí huán gōng kuāng zhèng tiān xià zhū hóu dōu dǎ zhe bāng zhù ruò xiǎo zhěng jiù wēi wáng de qí hào hàn huì dì zuò tài zǐ shí kào qǐ lǐ jì cái xìng miǎn fèi chù shāng jūn wǔ dīng gǎn mèng ér dé fù yuè xián xiàng chuán shuō.

贤才的勤勉努力,使天下人才济济社稷安定。 xián cái de qín miǎn nǔ lì shǐ tiān xià rén cái jǐ jǐ shè jì ān dìng.

晋楚更霸,赵魏困横。假途灭虢,践土会盟。 jìn chǔ gēng bà zhào wèi kùn héng jiǎ tú miè guó jiàn tǔ huì méng.

何遵约法,韩弊烦刑。 hé zūn yuē fǎ hán bì fán xíng.

更:更替,变换。

横:即连横,指战国六国中的某些国家追随秦国进攻别国。

践土:地名,今河南荥阳东北。

假:借。

何:指汉朝丞相萧何。

韩:韩非子。弊:害处,受害于。烦刑:烦苛的刑法。

晋文公、楚庄王先后称霸,赵国、魏国受困于连横。晋国向虞国借路去消灭虢国,晋文公在践土召集诸侯歃血会盟。 jìn wén gōng chǔ zhuāng wáng xiān hòu chēng bà zhào guó wèi guó shòu kùn yú lián héng jìn guó xiàng yú guó jiè lù qù xiāo miè guó guó jìn wén gōng zài jiàn tǔ zhào jí zhū hóu shà xuè huì méng.

萧何遵奉汉高祖简约的法律,韩非惨死在他自己所主张的苛刑之下。 xiāo hé zūn fèng hàn gāo zǔ jiǎn yuē de fǎ lǜ hán fēi cǎn sǐ zài tā zì jǐ suǒ zhǔ zhāng de kē xíng zhī xià.

起翦颇牧,用军最精。宣威沙漠,驰誉丹青。 qǐ jiǎn pō mù yòng jūn zuì jīng xuān wēi shā mò chí yù dān qīng.

起翦颇牧:指战国时四大名将白起,王翦,廉颇,李牧。

丹青:史册。古代丹册记勋,青史记事。

秦将白起、王翦,赵将廉颇、李牧,用兵作战最为精通。他们的声威远扬到北方的沙漠,英名永远流传在千古史册之中。 qín jiàng bái qǐ wáng jiǎn zhào jiàng lián pō lǐ mù yòng bīng zuò zhàn zuì wéi jīng tōng tā men de shēng wēi yuǎn yáng dào běi fāng de shā mò yīng míng yǒng yuǎn liú chuán zài qiān gǔ shǐ cè zhī zhōng.

九州禹迹,百郡秦并。岳宗泰岱,禅主云亭。 jiǔ zhōu yǔ jì bǎi jùn qín bìng yuè zōng tài dài shàn zhǔ yún tíng.

九州:泛指全中国。

百郡:泛指地方行政区域。

并:合并,统一。

岳宗:五岳之首。宗:主。

岱:泰山别称。

禅:在泰山南侧支脉辟基祭地称为“禅”。主:指地位、规格最尊崇。

九州之内都留下了大禹治水的足迹,全国各郡在秦并六国后归于统一。五岳以泰山为尊,历代帝王都在云山和亭山主持禅礼。 jiǔ zhōu zhī nèi dōu liú xià le dà yǔ zhì shuǐ de zú jì quán guó gè jùn zài qín bìng liù guó hòu guī yú tǒng yī wǔ yuè yǐ tài shān wéi zūn lì dài dì wáng dōu zài yún shān hé tíng shān zhǔ chí chán lǐ.

雁门紫塞,鸡田赤城。昆池碣石,巨野洞庭。 yàn mén zǐ sài jī tián chì chéng kūn chí jié shí jù yě dòng tíng.

旷远绵邈,岩岫杳冥。 kuàng yuǎn mián miǎo yán xiù yǎo míng.

紫塞:北方边塞,这里指长城。秦汉时的长城,土色发紫。

鸡田:鸡泽,地名,今河北永年西南。赤城:即道家名山青城山。

昆池:昆明滇池。

碣石:古山名。

巨野:泽名,又称大野则,在今山东巨野北。

旷:空阔。

绵:连绵不断。邈:远。

岫:山,山洞。杳:幽暗深远。冥:幽深高远。

名关有北疆雁门,要塞有万里长城,驿站有边地鸡田,奇山有天台赤城。赏池赴昆明滇池,观海临河北碣石,看泽去山东巨野,望湖上湖南洞庭。 míng guān yǒu běi jiāng yàn mén yào sài yǒu wàn lǐ cháng chéng yì zhàn yǒu biān dì jī tián qí shān yǒu tiān tái chì chéng shǎng chí fù kūn míng diān chí guān hǎi lín hé běi jié shí kàn zé qù shān dōng jù yě wàng hú shàng hú nán dòng tíng.

中国的土地辽阔绵远,没有穷极,名山奇谷幽深秀丽,气象万千。 zhōng guó de tǔ dì liáo kuò mián yuǎn méi yǒu qióng jí míng shān qí gǔ yōu shēn xiù lì qì xiàng wàn qiān.

治本于农,务兹稼穑。俶载南亩,我艺黍稷。 zhì běn yú nóng wù zī jià sè chù zài nán mǔ wǒ yì shǔ jì.

税熟贡新,劝赏黜陟。 shuì shú gòng xīn quàn shǎng chù zhì.

务:致力,从事。兹:此。稼:耕种。穑:收割庄稼。

俶载:开始。

南亩:泛指农田。

艺:种植。

黍稷:均为谷类。泛指五谷等农作物。

税:纳税。熟:指庄稼成熟。贡:进献。新:指新粮。

劝:奖励。

黜陟:指官吏的进退升降。黜:贬斥。陟:提升。

把农业作为治国的根本,一定要做好播种与收获。一年的农活该开始干起来了,要种植五谷。 bǎ nóng yè zuò wéi zhì guó de gēn běn yī dìng yào zuò hǎo bō zhǒng yǔ shōu huò yī nián de nóng huó gāi kāi shǐ gàn qǐ lái le yào zhòng zhí wǔ gǔ.

收获季节,用刚熟的新谷交纳税粮,庄稼种得好的受到表彰和赏赐,种得不好的就要受到处罚。 shōu huò jì jié yòng gāng shú de xīn gǔ jiāo nà shuì liáng zhuāng jia zhòng de hǎo de shòu dào biǎo zhāng hé shǎng cì zhòng de bù hǎo de jiù yào shòu dào chǔ fá.

孟轲敦素,史鱼秉直。庶几中庸,劳谦谨敕。 mèng kē dūn sù shǐ yú bǐng zhí shù jī zhōng yōng láo qiān jǐn chì.

敦:勉力,崇尚。素:素位。指儒家思想中安于素常所处地位的立身处世态度。

史鱼:春秋时卫国大夫,以正直敢谏著名。

秉:指天生持有。

庶几:希望达到。

劳:勤劳。

敕:谨严,端正。

孟子崇尚安于素位,史官子鱼秉性刚直。 做人要尽可能合乎中庸的标准,必须勤劳、谦恭、谨严。 mèng zǐ chóng shàng ān yú sù wèi shǐ guān zǐ yú bǐng xìng gāng zhí zuò rén yào jǐn kě néng hé hū zhōng yōng de biāo zhǔn bì xū qín láo qiān gōng jǐn yán.

聆音察理,鉴貌辨色。贻厥嘉猷,勉其祗植。 líng yīn chá lǐ jiàn mào biàn sè yí jué jiā yóu miǎn qí zhī zhí.

聆音:仔细倾听。

察:详审。

鉴:观察。

色:指脸色。

贻:留赠。厥:那个。嘉猷:忠告,好的计划。猷:谋略,方法。

祗:敬。植:树立,指立身处世。

听人说话要审察其中的道理,看人容貌要看出他的心情。 要给人家留下良谋忠告,勉励为人要遵守立身之道。 tīng rén shuō huà yào shěn chá qí zhōng de dào lǐ kān rén róng mào yào kàn chū tā de xīn qíng yāo gěi rén jiā liú xià liáng móu zhōng gào miǎn lì wéi rén yāo zūn shǒu lì shēn zhī dào.

省躬讥诫,宠增抗极。殆辱近耻,林皋幸即。 xǐng gōng jī jiè chǒng zēng kàng jí dài rǔ jìn chǐ lín gāo xìng jí.

省躬:反省自身。

诫:警告。

宠:恩宠荣耀。

抗:抵御,防止。极:极端,过度。

殆:近。

林皋:林泉,指退隐之地。

幸即:幸好靠近。

听到别人的讥讽告诫,要反省自身;备受恩宠不要得意忘形,得意忘形时就临近了耻辱。如果知道有危险耻辱的事快要发生就退隐山林,还可以幸免于祸。 tīng dào bié rén de jī fěng gào jiè yào fǎn xǐng zì shēn bèi shòu ēn chǒng bù yào dé yì wàng xíng dé yì wàng xíng shí jiù lín jìn le chǐ rǔ rú guǒ zhī dào yǒu wēi xiǎn chǐ rǔ de shì kuài yào fā shēng jiù tuì yǐn shān lín hái kě yǐ xìng miǎn yú huò.

两疏见机,解组谁逼。索居闲处,沉默寂寥。 liǎng shū jiàn jī jiě zǔ shuí bī suǒ jū xián chǔ chén mò jì liáo.

两疏:指西汉疏广,疏受叔侄。

见机:指根据情势趁机决定。

解组:解下印绶,指辞官。组:系官印的绶带。

索居:孤独生活。

处:居住。

汉代疏广、疏受叔侄见机归隐,有谁逼迫他们辞去官职呢?离君独居,悠闲度日,不谈论是非,安于寂寞。 hàn dài shū guǎng shū shòu shū zhí jiàn jī guī yǐn yǒu shuí bī pò tā men cí qù guān zhí ne lí jūn dú jū yōu xián dù rì bù tán lùn shì fēi ān yú jì mò.

求古寻论,散虑逍遥。欣奏累遣,戚谢欢招。 qiú gǔ xún lùn sàn lǜ xiāo yáo xīn zòu lèi qiǎn qī xiè huān zhāo.

散虑:排散忧虑杂念。

欣:欢欣。奏:进,来。累:疲累。遣:排除。

戚:悲伤。谢:辞别,离去。

招:招致。

探求古人古事,读点至理名言,就可以排除杂念,自在逍遥。轻松的事凑到一起,费力的事丢在一边,消除不尽的烦恼,得来无限的快乐。 tàn qiú gǔ rén gǔ shì dú diǎn zhì lǐ míng yán jiù kě yǐ pái chú zá niàn zì zài xiāo yáo qīng sōng de shì còu dào yī qǐ fèi lì de shì diū zài yī biān xiāo chú bù jìn de fán nǎo dé lái wú xiàn de kuài lè.

渠荷的历,园莽抽条。枇杷晚翠,梧桐蚤凋。 qú hé dì lì yuán mǎng chōu tiáo pí pá wǎn cuì wú tóng zǎo diāo.

渠:水面。

历:光亮鲜明。

莽:密生的草。

晚:指季节晚,这里说冬季。

蚤:早。

池塘中的荷花开得多么鲜艳,园林内的青草抽出嫩芽。到了冬天枇杷叶子还是绿的,梧桐一到秋天叶子就凋了。 chí táng zhōng de hé huā kāi de duō me xiān yàn yuán lín nèi de qīng cǎo chōu chū nèn yá dào le dōng tiān pí pa yè zi hái shì lǜ de wú tóng yī dào qiū tiān yè zi jiù diāo le.

陈根委翳,落叶飘摇。游鹍独运,凌摩绛霄。 chén gēn wěi yì luò yè piāo yáo yóu kūn dú yùn ling mó jiàng xiāo.

陈:老朽的。

委:枯萎。

运:指飞翔。

摩:摩天。

绛霄:云霄。

老树根已衰萎枯死,落叶在秋风里四处飘摇。只有远游的鲲鹏独立翱翔,展翅凌空直冲九霄云外。 lǎo shù gēn yǐ shuāi wěi kū sǐ luò yè zài qiū fēng lǐ sì chù piāo yáo zhǐ yǒu yuǎn yóu de kūn péng dú lì áo xiáng zhǎn chì líng kōng zhí chōng jiǔ xiāo yún wài.

耽读玩市,寓目囊箱。易輶攸畏,属耳垣墙。 dān dú wán shì yù mù náng xiāng yì yóu yōu wèi zhǔ ěr yuán qiáng.

耽:沉迷。

玩市:市场。东汉王充家贫无书,常游洛阳市,在书摊上只看不买,过目成诵。

寓目:过目,看到。

囊箱:书箱。

易:轻易。輶:轻车。

攸:所。畏:害怕。

属耳:倾耳听,这里指窃听。

垣墙:矮墙。

汉代王充在街市上沉迷留恋于读书,眼睛注视的全是书袋和书籍。发表议论最怕是轻易随便,说话要防止隔墙有耳。 hàn dài wáng chōng zài jiē shì shàng chén mí liú liàn yú dú shū yǎn jīng zhù shì de quán shì shū dài hé shū jí fā biǎo yì lùn zuì pà shì qīng yì suí biàn shuō huà yào fáng zhǐ gé qiáng yǒu ěr.

具膳餐饭,适口充肠。饱饫烹宰 ,饥厌糟糠。 jù shàn cān fàn shì kǒu chōng cháng bǎo yù pēng zǎi jī yàn zāo kāng.

具:准备饭食。

饫:饱食。这里指过饱。

厌:饱,满足。

平时的饭菜,要适合口味,让人吃得饱。饱的时候肯定不想宰牛烹羊,饿的时候应当满足于酒糟和米糠。 píng shí de fàn cài yào shì hé kǒu wèi ràng rén chī de bǎo bǎo de shí hou kěn dìng bù xiǎng zǎi niú pēng yáng è de shí hou yīng dāng mǎn zú yú jiǔ zāo hé mǐ kāng.

亲戚故旧,老少异粮。妾御绩纺,侍巾帷房。 qīn qī gù jiù lǎo shào yì liáng qiè yù jì fǎng shì jīn wéi fáng.

异粮:不同食物。

御:从事。

绩:将麻搓捻成线、绳。

侍:服侍伺候。巾:头巾,泛指衣帽。

帷房:内室。

亲属、朋友会面要盛情款待,老人、小孩的食物应和自己不同。小妾婢女要管理好家务,尽心恭敬地服侍好主人。 qīn shǔ péng yǒu huì miàn yào shèng qíng kuǎn dài lǎo rén xiǎo hái de shí wù yīng hé zì jǐ bù tóng xiǎo qiè bì nǚ yào guǎn lǐ hǎo jiā wù jìn xīn gōng jìng de fú shì hǎo zhǔ rén.

纨扇圆絜,银烛炜煌。昼眠夕寐,蓝笋象床。 wán shàn yuán jié yín zhú wěi huáng zhòu mián xī mèi lán sǔn xiàng chuáng.

纨扇:绢制的圆扇。

絜:洁。

炜:光明。

蓝笋:指青竹编成的竹子。

圆圆的绢扇洁白素雅,白白的蜡烛明亮辉煌。白日小憩,晚上就寝,有青篾编成的竹席和象牙雕饰的床。 yuán yuán de juàn shàn jié bái sù yǎ bái bái de là zhú míng liàng huī huáng bái rì xiǎo qì wǎn shàng jiù qǐn yǒu qīng miè biān chéng de zhú xí hé xiàng yá diāo shì de chuáng.

弦歌酒宴,接杯举觞。矫手顿足,悦豫且康。 xián gē jiǔ yàn jiē bēi jǔ shāng jiǎo shǒu dùn zú yuè yù qiě kāng.

觞:喝酒用的器具。

矫:举起。

豫:喜悦,安适。

康:安乐。

奏着乐,唱着歌,摆酒开宴;接过酒杯,开怀畅饮。情不自禁地手舞足蹈,真是又快乐又安康。 zòu zhe yuè chàng zhe gē bǎi jiǔ kāi yàn jiē guò jiǔ bēi kāi huái chàng yǐn qíng bù zì jīn de shǒu wǔ zú dǎo zhēn shì yòu kuài lè yòu ān kāng.

嫡后嗣续,祭祀烝尝。稽颡再拜,悚惧恐惶。 dí hòu sì xù jì sì zhēng cháng qǐ sǎng zài bài sǒng jù kǒng huáng.

嫡:古代正妻及其所生长子。后:后代。

嗣:继承。

烝尝:指祭祀。古代冬祭名“烝”秋祭名“尝”。

稽颡:古代居父母丧时对宾客进行的跪拜礼,头额触地。

悚:恐惧。

惶:惊慌。

子孙一代一代传续,四时祭祀不能懈怠。跪着磕头,拜了又拜;礼仪要周全恭敬,心情要悲痛虔诚。 zǐ sūn yī dài yī dài chuán xù sì shí jì sì bù néng xiè dài guì zhe kē tóu bài le yòu bài lǐ yí yào zhōu quán gōng jìng xīn qíng yào bēi tòng qián chéng.

笺牒简要,顾答审详。骸垢想浴,执热愿凉。 jiān dié jiǎn yào gù dá shěn xiáng hái gòu xiǎng yù zhí rè yuàn liáng.

笺牒:书信文章。

顾答:回头答话。

骸:指身体。垢:肮脏。

执热:指酷热难解。

给人的书信要简明扼要,回答别人的问题时要审慎周详。身上脏了就想洗个澡,酷暑难耐愿意早清凉。 gěi rén de shū xìn yào jiǎn míng è yào huí dá bié rén de wèn tí shí yào shěn shèn zhōu xiáng shēn shàng zāng le jiù xiǎng xǐ gè zǎo kù shǔ nán nài yuàn yì zǎo qīng liáng.

驴骡犊特,骇跃超骧。诛斩贼盗,捕获叛亡。 lǘ luó dú tè hài yuè chāo xiāng zhū zhǎn zéi dào bǔ huò pàn wáng.

犊:小牛。特:公牛。

骇:马受惊。跃:跳起奔跑。

骧:马首昂举疾奔,指奔马。

家里有了灾祸,连驴子、骡子,大小牲口都会受惊,狂蹦乱跳,东奔西跑。官府诛杀盗贼,捕获叛乱分子和亡命之徒。 jiā lǐ yǒu le zāi huò lián lǘ zi luó zi dà xiǎo shēng kǒu dōu huì shòu jīng kuáng bèng luàn tiào dōng bēn xī pǎo guān fǔ zhū shā dào zéi bǔ huò pàn luàn fèn zǐ hé wáng mìng zhī tú.

布射僚丸,嵇琴阮啸。恬笔伦纸,钧巧任钓。 bù shè liáo wán jī qín ruǎn xiào tián bǐ lún zhǐ jūn qiǎo rén diào.

布:吕布。射:射箭。

僚:春秋勇士熊宜僚。丸:弹丸。

嵇:指“竹林七贤之一的”嵇康。

阮:指“竹林七贤”之一的阮籍。

恬:指秦国大将蒙恬。

伦:指东汉蔡伦,其发明了造纸术。

钧:指三国时巧匠马钧,发明了龙骨水车。

任:指任公子,传说中善钓的神人。

吕布善于射箭,熊宜僚善玩弹丸,嵇康善于弹琴,阮籍善于撮口长啸。蒙恬制造了毛笔,蔡伦发明了造纸,马钧发明了水车,任公子善于钓鱼。 lǚ bù shàn yú shè jiàn xióng yí liáo shàn wán dàn wán jī kāng shàn yú tán qín ruǎn jí shàn yú cuō kǒu cháng xiào méng tián zhì zào le máo bǐ cài lún fā míng le zào zhǐ mǎ jūn fā míng le shuǐ chē rén gōng zǐ shàn yú diào yú.

释纷利俗,并皆佳妙。毛施淑姿,工颦妍笑。 shì fēn lì sú bìng jiē jiā miào máo shī shū zī gōng pín yán xiào.

释:排解。纷:纠纷。

俗:世俗社会。

毛:指毛嫱,古代的美女。施:即西施,春秋美女。

工:善于。颦:皱眉。妍:美好的样子。

他们或者善于为人解决纠纷,或者善于发明创造有利于社会,这些都非常巧妙。还有美女毛嫱、西施,姿容姣美,皱眉都显得格外俏丽,更有美妙动人的笑。 tā men huò zhě shàn yú wèi rén jiě jué jiū fēn huò zhě shàn yú fā míng chuàng zào yǒu lì yú shè huì zhè xiē dōu fēi cháng qiǎo miào hái yǒu měi nǚ máo qiáng xī shī zī róng jiāo měi zhòu méi dōu xiǎn de gé wài qiào lì gèng yǒu měi miào dòng rén de xiào.

年矢每催,曦晖朗曜。璇玑悬斡,晦魄环照。 nián shǐ měi cuī xī huī lǎng yào xuán jī xuán wò huì pò huán zhào.

指薪修祜,永绥吉劭。 zhǐ xīn xiū hù yǒng suí jí shào.

年矢:指光阴似箭。矢:箭。

曦晖:阳光。

曜:明亮,照耀。

璇玑:北斗七星第四星。这里代指北斗七星。

悬:指遥挂于天际。斡:运转。

晦:夜晚。魄:月初出或将没时的微光。

指薪:指薪火相传。

祜:福。

绥:安。

劭:美好。

青春易逝,岁月匆匆催人渐老,只有太阳的光辉永远朗照。 高悬的北斗七星随着四季变换运转,明晦的月光洒遍人间每个角落。 qīng chūn yì shì suì yuè cōng cōng cuī rén jiàn lǎo zhǐ yǒu tài yáng de guāng huī yǒng yuǎn lǎng zhào gāo xuán de běi dǒu qī xīng suí zhe sì jì biàn huàn yùn zhuǎn míng huì de yuè guāng sǎ biàn rén jiān měi gè jiǎo luò.

薪火相传,修德积福,永远平安,多么美好。 xīn huǒ xiāng chuán xiū dé jī fú yǒng yuǎn píng ān duō me měi hǎo.

矩步引领,俯仰廊庙。束带矜庄,徘徊瞻眺。 jǔ bù yǐn lǐng fǔ yǎng láng miào shù dài jīn zhuāng pái huái zhān tiào.

矩:符合规矩的。

引领:伸长脖颈。

俯仰:上下,这里指上朝。

廊庙:庙堂,指朝廷。

束带:穿戴好衣服。

瞻眺:仰望。

我端正步伐,昂头迈步,朝廷在上,须恭敬景仰。穿戴整齐,态度端正,又徘徊不安,敬献此章。 wǒ duān zhèng bù fá áng tóu mài bù cháo tíng zài shàng xū gōng jìng jǐng yǎng chuān dài zhěng qí tài dù duān zhèng yòu pái huái bù ān jìng xiàn cǐ zhāng.

孤陋寡闻,愚蒙等诮。谓语助者,焉哉乎也。 gū lòu guǎ wén yú méng děng qiào wèi yǔ zhù zhě yān zāi hū yě.

蒙:愚昧无知。

等:等候。诮:讥讽,嘲笑。

臣实在是浅陋,鲜有见识,愚笨蒙昧,让人耻笑。学识不过:焉、哉、呼、也,四个语气助词罢了。 chén shí zài shì qiǎn lòu xiǎn yǒu jiàn shí yú bèn méng mèi ràng rén chǐ xiào xué shí bù guò yān zāi hū yě sì gè yǔ qì zhù cí bà le. h5LttY3dohNxl1I2b4sRMMyGNq9eNjG/zuzQTvXLOGG/zqEwqo5obF3sr9Ij89B+

点击中间区域
呼出菜单
上一章
目录
下一章
×